Streszczenie: Wstęp; Rozdział 1. Problem niedostosowania społecznego dzieci i młodzieży w środowisku: 1. Pojęcie niedostosowania społecznego; 2. Ewolucja poglądów na etiologię niedostosowania społecznego; 3. Klasyfikacja przyczyn niedostosowania społecznego; 4. Charakterystyka przyczyn niedostosowania społecznego; 5. Akceleracja, retardacja i dysharmonia życia psychicznego jako specyficzne przyczyny rozwojowe niedostosowania społecznego; 6. Rozmiar niedostosowania społecznego; 7. Rodzaje niedostosowania społecznego; 8. Przejawy niedostosowania społecznego względem własnej osoby; 9. Przejawy niedostosowania społecznego w rodzinie; 10. Przejawy niedostosowania społecznego w szkole i placówkach opiekuńczo-wychowawczych; 11. Przejawy niedostosowania społecznego w szerszym środowisku społecznym; 12. Niedostosowanie społeczne a przestępczość nieletnich; 13. Proces postępujących dewiacji psychospołecznych u nieletnich; 14. Dewiacje psychospołecznych a złamanie planu życiowego u nieletnich; Rozdział 2. Niedostosowanie społeczne i ich specyficzne zaburzenia osobowościowe: 1. Klasyfikacja niedostosowanych społecznie; 2. Charakterystyka niedostosowanych społecznie; 3. Niedostosowani społecznie charakteropaci;4. Niedostosowani społecznie psychopaci; 5. Niedostosowani społecznie neuropaci; Rozdział 3. Niedostosowanie społeczne w środowisku jako jednostki trudne w zachowaniu: 1. Zachowania w formalnych strukturach szkolnych i opiekuńczo-wychowawczych; 2. Zachowania w grupach nieformalnych ( rówieśniczych, koleżeńskich, zabawowych ); 3. Zachowania międzyosobnicze w szerszym środowisku społecznym ( osiedlowym, dzielnicowym, okolicznym ); 4. Zachowania w sytuacjach konfliktowych powstających na podłożu charaktero-, psycho- i neuropatycznym; Rozdział 4. Niedostosowani społecznie uzależnieni w środowisku jako toksykowamni, narkomani, lekomani: 1. Toksykomania, narkomania, uzależnienia lekowe; 2. Substancje używane przez toksykomanów i ich zgubne skutki działania; 3. Rozmiary zjawiska toksykomanii w Polsce, walka z nią i zapobieganie jej; 4. Zagrożenia toksykomanią dzieci i młodzieży szkolnej; 5. Działalność profilaktyczna przeciw zagrożeniu toksykomanią wśród wychowanków internatu; Rozdział 5. Niedostosowani społecznie uzależnienie w środowisku jako populacja patologiczna o załamanym planie życiowym: 1. Obciążenia społeczno-ekonomiczne; 2. Nieprawidłowości psychologiczno-osobowościowe; 3. Dewiacje pedagogiczno-wychowawcze; Rozdział 6. Innowacje pedagogiczne w resocjalizacji niedostosowanych społecznie: 1. Innowacje pedagogiczne i ich istota w resocjalizacji; 2. Relacja pomiędzy socjalizacją, socjalizacją reedukacyjną, resocjalizacją i reedukacją a terapią pedagogiczną; 3. Współzależność pomiędzy resocjalizacją a ergoterapią, psychokorekcją i psychoterapią; 4. Swoistość oddziaływań wychowawczych w resocjalizacji; 5. Niekonsekwencjonalne zasady resocjalizacji; 6. Postępowe systemy resocjalizacji; 7. Metody wykorzystywane w systemach resocjalizacji; 8. Wychowawcze sytuacje zadaniowe w metodach resocjalizacji; 9. Pedagogika żartobliwa w metodach resocjalizacji; 10. Świetlica terapeutyczno-kreatywna w metodach resocjalizacji; 11. Funkcje wychowawcze w resocjalizacji; 12. Aspekty jednolitego kształcenia i wychowania w resocjalizacji; 13. Instytucje resocjalizacyjne; 14. Opieka nad niedostosowanymi społecznie w Polsce; Rozdział 7. Kuratela sądowa i jej działalność opiekuńczo-resocjalizacyjna: 1. Istota i założenia kurateli sądowej; 2. Systemy i zasady pracy kurateli sądowej; 3. Kuratorzy sądowi - społeczni i zawodowi; Rozdział 8. Przedmiot badań diagnostycznych i prognozowanie w resocjalizacji niedogotowanych społecznie: 1. Diagnoza i prognoza - integralną częścią składową procesu resocjalizacji; 2. Prognozowanie a integracja społeczna i interakcja psychiczna wychowanka w jego resocjalizacji; 3. Metody badań diagnostyczno-prognostycznych w resocjalizacji; Rozdział 9. Zapobieganie dewiacjom społecznym dzieci i młodzieży szkolnej: 1. Konstruktywna socjalizacja w rodzinie; 2. Adekwatność metod dydaktyczno-wychowawczych w szkole; 3. Organizowanie czasu wolnego uczniów-wychowanków w placówkach szkolo-wychowawczych; 4. Profilaktyka społeczno-wychowawcza w środowisku; Zakończenie i wnioski; Literatura cytowana i pomocnicza; a) Publikacje własne autora; Słownik terminologiczny